ชื่อของ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน (Edward Snowden) กลายเป็นหนึ่งในบุคคลที่รัฐบาลสหรัฐฯ ต้องการตัวมากที่สุด จากการที่เขานำความลับของสำนักงานมั่นคงแห่งชาติของสหรัฐ (NSA) ออกมาเผยแพร่ให้โลกประจักษ์ถึงการคุกคามสิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานของประชาชนโดยรัฐบาล ซึ่งเรื่องราวที่ยังไม่ได้บทสรุปจนถึงทุกวันนี้ ถูกนำมาถ่ายทอดเป็นภาพยนตร์เรื่อง Snowden ผลงานของผู้กำกับเจ้าของรางวัลออสการ์อย่าง โอลิเวอร์ สโตน (Oliver Stone) ที่เพิ่งเดินทางมาโปรโมทหนังเรื่องนี้ในเมืองไทย โดยเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2016 กระปุกดอทคอมมีโอกาสสัมภาษณ์พิเศษ โอลิเวอร์ สโตน (Oliver Stone) ผู้กำกับภาพยนตร์เรื่อง Snowden ณ โรงแรมสยามเคมปินสกี้ กรุงเทพมหานคร ซึ่งเราได้พูดคุยกับเขาเกี่ยวกับแรงบันดาลใจในการสร้างหนัง รวมถึงทัศนคติที่เขามีต่อ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน
ทำไมเรื่องราวของ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน จึงกลายเป็นภาพยนตร์ ?
สำหรับเหตุผลว่าทำไม โอลิเวอร์ สโตน ถึงหยิบเรื่องราวของ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ถ่ายทอดเป็นภาพยนตร์ นั่นเป็นเพราะวีรกรรมของเขามีความสำคัญในฐานะ "Whistleblower" หรือ "ผู้เป่านกหวีด" ที่กล้านำข้อมูลและหลักฐานสำคัญภายใน NSA มาเปิดเผยให้กับโลกได้รับรู้ ในขณะที่ชาวโลกยังไม่คุ้นชินว่าข้อมูลดังกล่าวเกี่ยวข้องกับอะไรกันแน่ โดยหนังต้องการสื่อให้เห็นความพยายามอย่างมหาศาลของ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ในการชี้ให้เห็นว่าข้อมูลดังกล่าวเกี่ยวข้องกับทุกคนอย่างไร
ความแตกต่างระหว่างหนังเรื่อง Snowden กับสารคดี Citizenfour คืออะไร ?
สารคดี Citizenfour โฟกัสช่วงเวลาเพียงไม่กี่วันที่ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน นำข้อมูลมาเปิดเผยให้กับผู้สื่อข่าว ระหว่างที่เขาซ่อนตัวอยู่ในฮ่องกง ซึ่งไม่ได้บอกถึงแรงจูงใจของเขา และการทำงานของระบบใน NSA แต่สำหรับหนังเรื่อง Snowden จะเกิดขึ้น 9 ปี นับตั้งแต่ปี 2004-2013 ซึ่งเผยให้เห็นตัวตนของ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ในฐานะมนุษย์คนหนึ่งว่าเขาทำอย่างนั้นเพราะอะไร "หนังจะบอกว่าเขาเป็นใคร เขาทำอย่างนั้นเพราะอะไร แสดงให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างเขากับแฟนสาวซึ่งนั่นสำคัญมาก ผมคิดว่าแฟนของเขาทำให้เขายังมีความเป็นมนุษย์ ในเวลาที่คนทำงานในนั้นอาจกำลังถูกควบคุม"
การได้ฟังเรื่องราวจากคนต้นเรื่องอย่าง เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ทำให้ผู้กำกับทราบความจริงที่อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างถูกต้อง โดยได้รับข้อมูลเสริมจากหนังสือชีวประวัติ The Snowden Files: The Inside Story of the World\'s Most Wanted Man ซึ่งเขียนโดย ลูค ฮาร์ดิง (Luke Harding) ผู้สื่อข่าวหนังสือพิมพ์ The Guardian เพราะหลายครั้งข้อมูลที่คนได้รับจากสื่อต่าง ๆ หรือกระทั่งบางจุดของหนังสือเองก็บิดเบือนจากความเป็นจริง ซึ่งความตั้งใจของ โอลิเวอร์ สโตน คือการเล่าเรื่องออกมาโดยปราศจากอคติ และปล่อยให้ผู้ชมตัดสินเอาเอง อย่างไรก็ตามไม่ใช่ทุกเรื่องที่สามารถนำมาเล่าในหนังได้ เพราะอาจทำให้เพื่อนร่วมงานของ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน เดือดร้อน
ทำไม โจเซฟ กอร์ดอน-เลวิตต์ ถึงเหมาะสมกับบทบาท เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ?
โจเซฟ กอร์ดอน-เลวิตต์ (Joseph Gordon-Levitt) คือตัวเลือกแรกของ โอลิเวอร์ สโตน หลังจากที่เขาได้พบกับ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน เป็นครั้งแรก ซึ่งอาจเรียกได้ว่านั่นคือสัญชาติญาณของผู้กำกับ "ตอนที่ผมได้พบกับเอ็ดเป็นครั้งแรก ผมเริ่มมองหานักแสดงแล้วผมก็นึกถึงเขา ผมไม่เคยรู้จักเขาเป็นการส่วนตัวมาก่อน แต่เคยดูผลงานของเขามาบ้าง เขาดูเป็นคนฉลาด เขาอยู่กับคอมพิวเตอร์ และเขามีความคิดแบบเสรีประชาธิปไตย ทั้งสองคนมีความคิดเหมือนกัน หน้าตาเหมือนกัน เขาไม่ใช่ดาราเบอร์ใหญ่แต่ผมรู้ว่าเขาคือคนที่ใช่ ไม่มีใครเหมาะสมไปกว่านี้อีกแล้ว"
โอลิเวอร์ สโตน ไม่ขอตัดสินว่า เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน คือคนทรยศที่นำความลับของชาติมาเปิดเผย หรือเป็นฮีโร่ที่ออกมาเตือนประชาชนเรื่องการสอดส่องจากรัฐบาล โดยขอให้เราทุกคนไปพิสูจน์เรื่องนี้ในหนังเอาเอง "คุณต้องไปดูหนังแล้วต้องตัดสินใจเอาเอง ผมคิดว่าในหนังบอกชัดเจนว่าสิ่งที่เขาทำเป็นประโยชน์ต่อสาธารณะ"
ท้ายที่สุด โอลิเวอร์ สโตน อยากย้ำให้ทุกคนเข้าใจตรงกันว่า เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ไม่ต้องการเปิดเผยข้อมูลลับจาก NSA เพื่อทำร้ายใคร แต่เขาทำไปเพื่อประโยชน์สาธารณะ ส่วนอีกประเด็นที่สำคัญไม่แพ้กันคือ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ไม่ได้ต่อต้านการที่รัฐบาลสหรัฐฯ สอดแนมกลุ่มผู้เป็นภัยต่อความมั่งคง แต่เขาต่อต้านการส่องประชาชนทั่วไปอย่างเรา ๆ ซึ่งรัฐบาลใช้ประเด็นความมั่งคงมาเป็นข้ออ้าง
ร่วมพิสูจน์ผลงานของ โอลิเวอร์ สโตน ได้ในหนังเรื่อง Snowden ที่เตรียมเข้าฉายในเมืองไทย 6 ตุลาคม 2016 รับประกันคุณภาพโดยทีมนักแสดงอย่าง โจเซฟ กอร์ดอน-เลวิตต์ (Joseph Gordon-Levitt), เชลลีน วู้ดลีย์ (Shailene Woodley) ร่วมด้วย เมลิสซา ลีโอ (Melissa Leo), สก็อต อีสต์วูด (Scott Eastwood), แซกคารี ควินโต (Zachary Quinto) รวมถึง นิโคลัส เคจ (Nicolas Cage)
