มนุษย์เคยเหยียบดวงจันทร์.... คุณคิดว่านี่คือเรื่องจริงหรือไม่ ? จากทฤษฎีฉาวสู่หนังฮือฮาแห่งปีใน Operation Avalanche ปฏิบัติการลวงโลก
ทฤษฎีสมคบคิด (Conspiracy Theory) คือ เรื่องเล่า หรือบทความที่สร้างขึ้นมาจากความคิดของคน หรือกลุ่มคน โดยนำเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นมาปะติดปะต่อเข้าด้วยกัน ซึ่งอาจมีวัตถุประสงค์ซ่อนเร้นอื่น ๆ เพื่อให้ประโยชน์ หรือให้โทษต่อบุคคลหรือกลุ่มบุคคลหนึ่งใด หรืออธิบายเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และหนึ่งในเรื่องที่ยังเป็นที่ชื่นชอบและมีข้อถกเถียงไม่รู้จักจบ นั่นก็คือกรณีส่งมนุษย์ขึ้นไปเหยียบดวงจันทร์ผ่านยานอวกาศอพอลโล 11 ที่เป็นข้อถกเถียงว่าหน่วยสืบราชการลับของสหรัฐอเมริกาอาจจะสร้างเหตุการณ์ลวงโลก มีการสร้างสตูดิโอถ่ายทำหนังตบตาผู้คนเพื่อให้สหรัฐอเมริกาเป็นฝ่ายคว้าชัยในสงครามเย็น รวมถึงผู้กำกับชื่อดัง สแตนลี่ย์ คูบริก (Stanley Kubrick) ก็มีส่วนร่วมกับเหตุการณ์ลวงโลกครั้งนั้นด้วย แล้วทฤษฎีอื้อฉาวอันโด่งดังนี้ ก็กลายเป็นที่มาของหนังเรื่อง Operation Avalanche ปฏิบัติการลวงโลก ผลงานของผู้กำกับหนังเลือดใหม่ชาวแคนาดา แมทท์ จอห์นสัน (Matt Johnson)
แมทท์ จอห์นสัน ผู้ที่เป็นทั้ง ผู้กำกับฯ เขียนบท และแสดงนำในบทของเจ้าหน้าที่ซีไอเอกล่าวว่า "เราติดต่อทางนาซ่า แล้วพูดว่า ‘เฮ้ เรากำลังทำหนังสารคดีเกี่ยวกับโครงการอพอลโล เรามาถ่ายทำได้หรือเปล่า แล้วทางนาซ่าก็ตอบรับ ดังนั้นทุกฉากนั้นที่คุณเห็นผมพูดว่า ‘โอ้ เราแค่ถ่ายทำสารคดีอยู่นะ’ หรือแนะนำตัวเองในฐานะคนทำหนังสารคดี นั่นแหละคือของจริง" และการถ่ายทำหลาย ๆ ฉาก ทีมงานมีสิทธิ์เล่นได้แค่เทคเดียวเท่านั้น และต้องทำงานโดยปราศจากสคริปต์เพื่อเหตุผลบางประการ
"ผมทำสารคดีปลอมเพราะผมคิดว่ารูปแบบนั้นมันสำคัญอย่างยิ่ง ณ ตอนนั้น ผมมองว่าคำถามเกี่ยวกับความถูกต้องและวิธีตามธรรมเนียมที่คนทำหนังทั่วไปยึดถือนั้นมันใกล้เคียงกับการทำหนังสารคดีทุกขณะ มันแตกต่างจากสารคดีล้อ (Mockumentary) ที่เป็นการล้อเลียนด้วยการคาราวะหนังแนวสารคดี และตัวละครก็รู้ว่ามีกล้องถ่ายอยู่ แต่สารคดีปลอมมักมีแบบแผนเฉพาะ และไม่ได้นำเสนอในรูปแบบล้อเลียนเลย" ซึ่งวิธีการของจอห์นสันมีต้นทุนที่ถูกกว่าและมีลูกเล่นอิสระกว่าในแบบที่คนทำภาพยนตร์ทั่ว ๆ ไปยังไม่เข้าใจเพราะพวกเขายังต้องเคารพกฎอยู่
"เราถ่ายทำที่นาซ่าจริง ๆ โดยที่พวกเขาไม่รู้ว่าเรากำลังทำหนังเกี่ยวกับการกุเรื่องเหยียบบนดวงจันทร์ นั่นเป็นสิ่งที่เราไม่เคยทำมาก่อน"
เหตุการณ์นั้นก็เกิดคำถามว่าองค์การนาซ่าอาจจะเต็มใจให้คนทำหนังสารคดีคนอื่น ๆ เข้าไปถ่ายทำหรือเปล่า แต่จอห์นสันรู้สึกว่าไม่ควรที่จะยืนอยู่บนแนวทางของกระบวนการทำหนัง แต่ปล่อยให้ผู้คนเล่าเรื่องราวใหม่ ๆ ได้
"ถ้าผมไม่ได้ทำ คนอื่นก็คงทำอยู่ดีแหละ ดังนั้นโลกกำลังจะเปลี่ยนไป และผมคิดว่ามันเป็นสิ่งที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้คนที่จะได้รู้ทันสื่อมากขึ้นและคิดว่าภาพเหล่านั้นถูกนำมาใช้ได้อย่างไรบ้าง ผมไม่ได้ทำหนังที่ทำให้ผู้คนดูงี่เง่าหรอก เราพยายามทำให้ผู้คนดูดีเท่าที่พวกเขาทำได้ แต่เล่าเรื่องราวที่พวกเขาอาจจะยังไม่รู้ว่าเรากำลังเล่าอยู่เพราะถ้าพวกเขารู้อยู่แล้ว พวกเขาก็ไม่สามารถเป็นตัวตนที่แท้จริงได้"
ผลที่ออกมา Operation Avalanche จึงกลายเป็นหนังตลกร้ายที่วางฉากหลังช่วงสงครามเย็นปี 1967 ที่ลุ้นระทึกและน่าติดตามแห่งปี โดยเล่าเกี่ยวกับแอ็คชั่นคู่หู ประเด็นทฤษฎีสมคบคิด จนถึงฉากขับรถไล่ล่า "มันเริ่มต้นเหมือนหนังของ คริสโตเฟอร์ เกสท์ ไปสู่หนังของโอลิเวอร์ สโตน เรื่อง JFK สุดท้ายก็กลายเป็น Enemy of the State ที่ วิลล์ สมิธ เล่นจนได้" ผู้กำกับฯ กล่าวปิดท้าย
Operation Avalanche ปฏิบัติการลวงโลก เตรียมเผยความจริงให้โลกรู้ 22 กันยายนนี้
ภาพจาก M pictures
